Ένα πρωτοφανές φαινόμενο τοξικής ηχορύπανσης στην οδό Καποδιστρίου – Η ακτινογραφία ενός συμπτώματος συστημικής μόλυνσης και οι ψυχοσωματικές επιπτώσεις σε δημότες/κατοίκους ενός «κατώτερου Θεού (;)» …
Το ξυπνητήρι εδώ και τέσσερις (4) μήνες είναι διαπεραστικό, λέγεται «πιεστικό νερού». Κοίταξα το ρολόι: 07:42’ η πρώτη κρούση σήμερα. Θα πάει τουλάχιστον 14ωρο (χτες έκλεισε στις 23:30). Ίσως καλύψει το πρόστιμο -που επιβλήθηκε από τη μόνη αρχή που έχει λειτουργήσει ως τώρα προστατευτικά για τη δημόσια υγεία- πιθανότατα μέσα σε 3 ημέρες δουλειάς. Όπου δουλειά: καθαρισμοί αυτοκινήτων «βιολογικά-οικολογικά» με άφθονο «ηχορυπαντικό», κερασμένο κατά συρροή στους γείτονες. Ναι, αυτό το μονόπλευρα βασανιστικό παράδοξο ζούμε εδώ και μήνες, αμέσως μετά την ήδη πολλαπλώς επώδυνη καραντίνα, οι κάτοικοι της Καποδιστρίου, στο ύψος του Αγίου Γεωργίου και της παλιάς ΚΑΪΡ.
Η «φάμπρικα» που εισέβαλε στο σπίτι μου (και στο σπίτι τόσων ανθρώπων σε ακτίνα 200 μέτρων τουλάχιστον) όμως δεν είναι μόνο το «ξυπνητήρι».
- Είναι ένα μεγάλο αιχμηρό ηχητικό καρφί που θαρρείς διαρρηγνύει το κρανίο σου και διαπερνά βίαια τα αυτιά σου…
- Είναι ένα «ωστικό κύμα» και διαπεραστικός θόρυβος που ενισχύεται με αντήχηση έχοντας την «πηγή» του στο ισόγειο (!!) πολυκατοικίας και μικρή απόσταση από τα σπίτια απέναντι και εκατέρωθεν και που απαγορεύει την έξοδό μας στο μπαλκόνι. Εκεί το αεράκι κάποτε ήταν ανακουφιστικά δροσερό το καλοκαίρι. Η θάλασσα δίπλα γαρ…
- Είναι ένας θάλαμος βασανισμού στον οποίο σε σέρνει κάποιος παρά τη θέλησή σου (και μάλιστα πληρώνεται κάνοντας τη «δουλειά του») όπου καμία απολύτως εργασία που απαιτεί ελάχιστη συγκέντρωση δεν είναι δυνατή…
- Είναι η ραγδαία υποβάθμιση της ποιότητας ζωής κατοίκων και δημοτών αυτής της πόλης (με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις) από μια ανεύθυνα εγκαταστημένη επιχείρηση με την επιβλαβή συνέργεια (εκούσια, ακούσια;) όλων των εμπλεκόμενων φορέων «αδειοδότησης»…
- Είναι το σύμπτωμα ίσως μιας συστημικής κοινωνικής μόλυνσης που μπορεί κι επιτρέπει κάτι τόσο ανεπίτρεπτα απάνθρωπο να συμβαίνει «ενδεδυμένο» με λογότυπα και εξαγγελίες οικολογικού (ενώ στην ουσία ακραία ηχορυπαντικού) πλυσίματος…
- Πρόκειται για μια τοξική ηχορύπανση που έχει ως επίπτωση την κακοποίηση σε ένα αστικό/κοινωνικό πλαίσιο με θύματα πολλά και θύτη ή θύτες (όπου συνεργοί στο μολυσμένο από άγνοια/αμέλεια/μη τήρηση νόμων και κανονισμών/έλλειψης σεβασμού του συνανθρώπου και ενσυναίσθησης διοικητικό σύστημα).
Δε χρειάζεται μεγάλη έρευνα για να εντοπίσει κανείς στη βιβλιογραφία τις άκρως ανθυγιεινές συνέπειες αυτής της ηχορύπανσης, με τέτοια, μάλιστα, ένταση και συχνότητα. Τα μελετήσαμε άλλωστε αρκετά χρόνια πριν σε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές καθώς ο θόρυβος είναι παράγοντας βασικός και καταλυτικός για την ποιότητα ζωής και ψυχοσωματικής υγείας. Κι οι μελέτες από τότε έχουν υπογραμμίσει μόνο τη δριμύτητα, τη μεγάλη απειλή υποδεικνύοντας νέα αυστηρότερα κανονιστικά πλαίσια για τη λειτουργία βιομηχανικών μονάδων που ηχορυπαίνουν, την κατάλληλη αντίστοιχα χωροταξία και την προστασία των πολιτών.
Οι ψυχοσωματικές επιπτώσεις στην έκθεση αυτή είναι πράγματι σοβαρότατες -παραθέτω ενδεικτικά κάποιες:
- Αϋπνία – Δυσκολίες και στέρηση ύπνου
- Επιβαρυντικές επιπτώσεις στη λειτουργία του νευρικού συστήματος
- Απώλεια ακοής (μερική και κλιμακούμενη)
- Επιβολή στρεσσογόνου περιβάλλοντος διαβίωσης με πολλαπλές συνέπειες στον τρόπο ζωής των ανθρώπων (π.χ. ένταση στην επικοινωνία, εκρήξεις θυμού, αίσθηση εισβολής στον ιδιωτικό χώρο, την ώρα του οικογενειακού τραπεζιού, της ανάπαυσης, θυματοποίηση…)
- Αδυναμία συγκέντρωσης – αποδυνάμωση προσοχής
- Επιτείνει ενδεχόμενες δυσκολίες μάθησης στα παιδιά
- Μείωση απόδοσης στο σχολείο για μαθητές
- Αγχώδεις διαταραχές – Κατάθλιψη
- Κόπωση – Εξουθένωση που μπορεί (κάτω από σχετικές συνθήκες) να εξελιχθεί σε χρόνια κόπωση
- Επιδείνωση ήδη υπαρχόντων νοσημάτων, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρδιοπνευμονικών και αυτοάνοσων.
- Πιο ειδικά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στις εκθέσεις του (το 2015 και το 2018) για την ηχορύπανση τονίζει ότι η έκθεση σε υψηλά επίπεδα θορύβου σχετίζεται με καρδιοπάθειες, διαβήτη και Alzheimer.
Τα ερωτήματα που θα ήθελα να θέσω δημόσια μέσω αυτού του άρθρου είναι καίρια και σημαντικά και απαιτούν στάση, λήψη ευθύνης και δράση θεσμική, συλλογική και ατομική. Είναι ερωτήματα που επικαλούνται την ακεραιότητα των εκπροσώπων των τοπικών αρχών αλλά κι ημών των ίδιων ως πολιτών.
- Ποιος/Ποια, Ποιοι από τους «υπευθύνους» θα σταθούν ακέραιοι απέναντι σε αυτό το φαινόμενο αστικής βίας και θα το σταματήσουν άμεσα; Τέσσερις μήνες μαρτυρίου είναι ήδη πάρα πολλοί.
- «Το άλλο μισό της βαρβαρότητας είναι να την ανέχεσαι» κι αυτό το ακραίο φαινόμενο αποτελεί ήδη ένδειξη μεγάλης ανοχής - συνενοχής στο βωμό μιας επιχειρηματικότητας που αγνοεί ηθικά όρια αλλά και μιας «αυτοκαταστροφικής συμμόρφωσης» για «…να μην φανώ κακός». Με ποιους τρόπους στηρίζουμε (οι «ειδικοί» κι οι τοπικές αρχές) το ανοσοποιητικό σύστημα της κοινότητας που τη βοηθά να αντιδρά προληπτικά σε πρώτο επίπεδο και υπεύθυνα και να ΜΗΝ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ; Να εξελίσσεται υγιώς και με συνεισφορά στο κοινό καλό;
- Ποια, αλήθεια, μπορεί να είναι η αποζημίωση για τους ανθρώπους που υφίστανται το καθημερινό αυτό μαρτύριο όπως περιγράφεται πιο πάνω; Ποια είναι η αποζημίωση για:
-Τις επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία των περιοίκων;
-Τη στέρηση της ελευθερίας «να ζήσω όπως επιθυμώ στο ίδιο μου το σπίτι»;
- Τη στέρηση της δυνατότητας εργασίας καθώς είναι αδύνατη (για ορισμένους περισσότερο από άλλους) η εστίαση σε οποιοδήποτε έργο απαιτεί ησυχία, συγκέντρωση, ακρόαση…
Υπολογίζεται σε χρήμα; Σε ψυχική οδύνη; «Ανταποδοτικά» του επιχειρηματικού κέρδους, των καθαρισμών των αυτοκινήτων;
Το να υποκύπτουν οι 100 στις επαγγελματικές ανάγκες του ενός αποτελεί καταπίεση, επιβολή και αυταρχικότητα άνευ προηγουμένου!
- Με ποιους τρόπους ενθαρρύνεται αποτελεσματικά η υγιής* (*κάποτε θα το θεωρούσαμε πλεονασμό αλλά…) επιχειρηματικότητα; Η Ρόδος ήδη «εκπέμπει» ανησυχητικά σήματα παραβάσεων και καταπατήσεων ιδίως στο κεντρικό, κυρίαρχο τμήμα της οικονομίας της, τον τουρισμό με σοβαρό αντίκτυπο κυρίως στο φυσικό της περιβάλλον. Είναι καιρός -με την καταλυτική συνθήκη της πανδημίας να επικαλείται περισσότερο από ποτέ την ανθρωπιά, τη συνεργασία, την αμοιβαία στήριξη, την ενσυναίσθηση, την αλληλεγγύη και ΟΧΙ τα αντίθετά τους- για την περιφρούρηση της ηθικής και πρακτικών (θεσμικών πλαισίων, οριοθέτησης, κανόνων και κινήτρων) που προάγουν την οικονομική, κοινωνική, δημιουργική εξέλιξη του νησιού παράλληλα και ισότιμα.
Κλείνοντας θα επαναλάβω αυτό που είπα απευθυνόμενη στο δικηγόρο που συνέταξε το (εκφοβιστικό;!) εξώδικο για την απόσυρση της αρνητικής (ή μάλλον αποθαρρυντικής) κριτικής μου στην επιχείρηση (το οποίο θεωρώ ελάχιστο μέσο άμυνας): «Αν η δική σας δεοντολογία ως νομικού επιτρέπει τη συνέχιση αυτού του απαράδεκτου φαινομένου επιβολής και βασανισμού, η δική μου δεοντολογία ως ψυχολόγου ΔΕΝ ΤΟ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ».
Η επιστολή αυτή στα τοπικά ΜΜΕ* συνάδει με αυτόν ακριβώς το σκοπό. Σας ευχαριστώ για τη δημοσίευση και μέσω αυτής τη δημοσιοποίηση ενός τόσο οξέως φαινομένου και παράλληλα της ευκαιρίας για κοινωνική ευαισθητοποίηση. Αν κάτι τέτοιο μπορεί και συμβαίνει και να υπονομεύει τη δημόσια υγεία, τότε η ηθική, κοινωνική υγεία μας βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο.
Και σας ευχαριστώ ιδιαιτέρως εκ μέρους των ευάλωτων, ευπαθών και ηλικιωμένων κατοίκων της περιοχής κι όλων όσων «δεν έχουν φωνή».
Με εκτίμηση,
Μαρία Ι. Μπακαρή, MSc
Ψυχολόγος
* Το άρθρο είναι απόσπασμα δημοσιεύματος στον τοπικό τύπο της Ρόδου
**Η φωτογραφία είναι από: Ημερίδα για τη Παγκόσμια ημέρα κατά του θορύβου: «Ηχορύπανση: Μια σύγχρονη Πληγή στον τόπο μας» (ertnews.gr)